Tα γλυπτά της Αθήνας: Γεώργιος Ριζάρης - Georgios Rizaris.

 Tα γλυπτά της Αθήνας: Γεώργιος Ριζάρης - Georgios Rizaris.

Του Πάνου Αυγουστή*

Τίτλος έργου: Γεώργιος Ριζάρης

Θέση: Περίβολος Ι. Ν. Αγίου Γεωργίου, Λεωφ. Βασ. Σοφίας 51

Έτος Κατασκευής: 1994

Υλικό Κατασκευής: Ορείχαλκος

Καλλιτέχνης: Θεόδωρος Παπαγιάννης

O Γεώργιος Ριζάρης αναπαρίσταται σε μέση ηλικία. Έχει πυκνά μαλλιά και φοράει πουκάμισο, παπιγιόν και παλτό. Στη βάση αναγράφονται τα λόγια: «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΙΖΑΡΗΣ 1769 – 1841». Παρακάτω αναγράφεται απόσπασμα από την αλληλογραφία μεταξύ των Αδαμαντίου Κοραή και Γεωργίου Ριζάρη: «Γ. ΡΙΖΑΡΗΣ ΠΡΟΣ ΑΔΑΜ. ΚΟΡΑΗΝ… Ο ΜΑΚΑΡΙΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΣ ΜΟΥ (ΜΑΝΘΟΣ) ΚΑΙ ΕΓΩ ΑΠΕΦΑΣΙΣΑΜΕ ΝΑ ΑΦΗΣΩΜΕ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΝ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΑΣ…», «ΑΔΑΜ. ΚΟΡΑΗΣ ΠΡΟΣ Γ. ΡΙΖΑΡΗΝ… ΜΗΝ ΑΜΦΙΒΑΛΛΕΙΣ ΦΙΛΕ ΟΤΙ ΩΦΕΙΛΩΝ ΤΗΝ ΚΟΙΝΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΩΦΕΛΕΙΣ ΕΝ ΤΑΥΤΩ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΕΡΙΚΗΝ (ΖΑΓΟΡΙ) ΚΑΙ ΓΙΝΕΣΑΙ ΤΩ ΟΝΤΙ ΧΡΗΣΙΜΟΣ ΕΙΣ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ…».

Ο Θεόδωρος Παπαγιάννης γεννήθηκε στο Ελληνικό Ιωαννίνων το 1942. Σπούδασε στην Σχολή Καλών Τεχνών με δάσκαλο τον Γιάννη Παππά, και συνέχισε τις σπουδές του στην Μεσόγειο. Μετεκπαιδεύτηκε στο Παρίσι παρακολουθώντας μαθήματα που αφορούσαν νεότερα υλικά γλυπτικής. Το 1987 εκλέχτηκε αναπληρωτής καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών και σήμερα είναι Διευθυντής του Α’ Εργαστηρίου Γλυπτικής. Έχει δημιουργήσει πολλά δημόσια γλυπτά και προτομές, ενώ φιλοτέχνησε μετάλλια και νομίσματα. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου του Θεόδωρου Παπαγιάννη ευνοήθηκε από το κλίμα του Μεταμοντερνισμού. Ενθαρρυμένος επέστρεψε σε τοπικές παραδόσεις και, χρησιμοποιώντας απλά υλικά, απελευθερώθηκε από την αυστηρή συμμόρφωση στα διεθνή ρεύματα. Το έργο του αποπνέει γνησιότητα και αισιοδοξία, κυρίως όμως μια βαθιά ανθρωπιά.

Ο Γεώργιος Ριζάρης (Γεώργιος Ραδιόνωφ Ριζάρης) (1769-1842) και ο αδελφός του Μάνθος Ριζάρης (1764-1824) υπήρξαν εθνικοί ευεργέτες, έμποροι και μέλη της Φιλικής Εταιρείας. Οι αδελφοί Ριζάρη κατάγονταν από το Μονοδένδρι Ζαγορίου και από μικρή ηλικία έμειναν ορφανοί. Αρχικά ο Μάνθος πήγε στη Μόσχα, για να δουλέψει για ένα διάστημα σε ένα θείο τους. Στη συνέχεια ξεκίνησε δικές του επιχειρήσεις και γρήγορα έκανε περιουσία. Το 1806 πήγε κοντά του και ο αδελφός του ο Γεώργιος. Ασχολήθηκαν από κοινού με το εμπόριο και σταδιακά κατάφεραν να δημιουργήσουν μεγάλη περιουσία. Ο Μάνθος μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία το 1817 και από τότε συνέβαλε στην οικονομική ενίσχυση της Επανάστασης με κάθε μέσο. Και τα δύο αδέλφια στήριξαν τον αγώνα για την ανεξαρτησία, ενισχύοντας οικονομικά άπορα άτομα και ορφανά, καθώς και δυστυχισμένες οικογένειες από τις κακουχίες του πολέμου. Μετά τον θάνατο του Μάνθου, ο Γεώργιος μετακινήθηκε στην Οδησσό, απ’ όπου ενήργησε για την ίδρυση της "Σχολής των Ελληνικών Μαθημάτων" στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Μονοδένδρι. Το σχολείο στεγάστηκε στο πατρικό τους σπίτι, στο οποίο τρόφιμοι υπήρξαν πολλά ορφανά παιδιά. Το 1837 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, με κύριο σκοπό να πραγματοποιήσει το όνειρο του ιδίου και του αδελφού του, να ιδρυθεί δηλαδή εκκλησιαστική ακαδημία στην ελεύθερη Ελλάδα. Συνέταξε τη διαθήκη του, βάσει της οποίας ιδρύθηκε το "Ίδρυμα της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής" το 1841 ενώ το 1844 άρχισε επίσημα η λειτουργία της. Αρχικά βρισκόταν κοντά στο σημερινό ξενοδοχείο Hilton, σήμερα όμως λειτουργεί στο Χαλάνδρι, ως ανώτερο εκκλησιαστικό φροντιστήριο. Επίσης, ευεργέτησε την ιδιαίτερη πατρίδα τους το Μονοδένδρι, χρηματοδοτώντας την ίδρυση και λειτουργία της Ριζαρείου χειροτεχνικής σχολής και τη συντήρηση του Ιερού Ναού Αγίου Αθανασιού. Τα κληροδοτήματά τους συνεχίζουν ακόμη και σήμερα να προσφέρουν σημαντικό έργο. Πηγή: athenssculptures.com

*Ο Πάνος Αυγουστής είναι M.Sc βιβλιοθηκονόμος του Πανεπιστημίου Αθηνών.

www.politikanet.gr