Tα γλυπτά της Αθήνας: Παναγής Βαλλιάνος.

 Tα γλυπτά της Αθήνας: Παναγής Βαλλιάνος.

Του Πάνου Αυγουστή*

Τίτλος έργου: Ο ανδριάντας του Παναγή Βαλλιάνου

Θέση: Προαύλιος χώρος Εθνικής Βιβλιοθήκης, Πανεπιστημίου 32

Έτος Κατασκευής: 1900 (ημ/νια αποκαλυπτηρίων)

Υλικό Κατασκευής: Μάρμαρο

Καλλιτέχνης: Γεώργιος Μπονάνος

Ο ανδριάντας του Παναγή Βαλλιάνου μετράει περισσότερα από εκατό χρόνια ζωής. Τα αποκαλυπτήρια του πραγματοποιήθηκαν το έτος 1900. Η επιλογή της τοποθέτησης του έργου ακριβώς μπροστά από την είσοδο της Εθνικής Βιβλιοθήκης σαφώς και δεν είναι τυχαία: υπήρξε ο βασικός δωρητής και ευεργέτης για την οικοδόμηση της. Το έργο κατασκευάστηκε από τον γλύπτη Γεώργιο Μπονάνο. Πρόκειται για ανδριάντα διαστάσεων μεγαλύτερου μεγέθους από το πραγματικό. Ο Βαλλιάνος έχει το ένα χέρι του στην μέση και το άλλο ακουμπάει σε στήλη. Έχει φαλάκρα και μουστάκι, φοράει παλτό ενώ έχει ριγμένο πάνω του μανδύα. Στην πρόσοψη του βάθρου αναγράφονται τα λόγια: ΠΑΝΑΓΗΣ ΒΑΛΛΙΑΝΟΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝ». Στα αριστερά του ανδριάντα υπάρχει η υπογραφή του γλύπτη: «ΓΕΩΡ. ΜΠΟΝΑΝΟΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝ ΕΠΟΙΕΙ». Αξίζει εδώ να τονίσουμε την χρησιμοποίηση του γεωγραφικού επιθέτου "Κεφαλλήν". Τονίζεται η καταγωγή από το νησί της Κεφαλλονιάς τόσο του εικονιζόμενου προσώπου όσο και του δημιουργού του έργου.

Ο Γεώργιος Μπονάνος (1863 - 1940) ήταν Έλληνας γλύπτης του 19ου και 20ού αιώνα. Γεννήθηκε στο Βουνί Ληξουρίου . Σπούδασε γλυπτική στο Σχολείο των Τεχνών με τον Λεωνίδα Δρόση, δουλεύοντας παράλληλα στο εργαστήριο τουΔημητρίου Φιλιππότη. Συνέχισε τις σπουδές του στην Ιταλία, στο Ινστιτούτο Καλών Τεχνών της Ρώμης, με τους Αντόνιο Αλλεγκρέτι (1840-1918) και Τζιρόλαμο Μασίνι (1840-1885). Το 1888 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και άνοιξε εργαστήριο γλυπτικής. Αργότερα μετέφερε το εργαστήριό του "εις την θελκτικήν εξοχήν των Αμπελοκήπων". Κοντά του μαθήτευσαν, μεταξύ άλλων, οι γλύπτες Γεώργιος Ματαράγκας και Νίκος Σοφιαλάκης. Το 1911 διορίστηκε καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών. Μετά από μερικούς μήνες όμως παραιτήθηκε επειδή δεν έγιναν δεκτές οι εισηγήσεις του για θέματα εκπαίδευσης, διοίκησης και κρατικής πολιτικής για τις τέχνες από τον διευθυντή της σχολής Γεώργιο Ιακωβίδη και το Υπουργείο Παιδείας. Συμμετείχε με έργα του σε πολλές εκθέσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και το εξωτερικό, όπως στα Δ΄Ολύμπια στο Ζάππειο το 1888, στη Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού το 1889 και το 1900 και στη Καλλιτεχνική Έκθεση του Ζαππείου το 1933, το 1938 και το 1939. Υπέγραφε τά έργα του τονίζοντας πάντα την καταγωγή του: «ΓΕΩΡ. ΜΠΟΝΑΝΟΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝ ΕΠΟΙΕΙ». Απεβίωσε στην Αθήνα το 1940.

Ο Παναγής Βαλλιάνος (1814 - 1902) ήταν Έλληνας έμπορος και εθνικός ευεργέτης. Γεννήθηκε στις Κεραμιές Κεφαλλονιάς, και ήταν το πέμπτο παιδί από τα έξι αγόρια της οικογένειας του Αθανασίου Βαλλιάνου και της Κερασώς Καμπίτση. Απεβίωσε στο Λονδίνο το 1902. Η οικογένεια δε διέθετε οικονομικούς πόρους για να αναθέσει την εκπαίδευση των παιδιών της σε δάσκαλο ή ιερέα, μιας κι εκείνα τα χρόνια δεν υπήρχε σχολείο στις Κεραμειές και η πενιχρή εκπαίδευση στα χωριά προσφερόταν ιδιωτικά. Ο ίδιος ο Παναγής Βαλλιάνος όπως όλα τα αδέλφια του αναγράφονται ως αγράμματοι. Με το καιρό έμαθαν στοιχειώδη γραφή κι ανάγνωση. Αυτή η έλλειψη εκπαίδευσης δεν εμπόδισε καθόλου τον Παναγή και δυο απ'τα αδέλφια του να στήσουν μεγάλο εμπορικό οίκο με έδρα το Λονδίνο, και να υποστηρίξουν σε όλες τις μορφές τα γράμματα. Πηγή: athenssculptures.com

*Ο Πάνος Αυγουστής είναι M.Sc βιβλιοθηκονόμος του Πανεπιστημίου Αθηνών.

www.politikanet.gr