Τα γλυπτά της Αθήνας: Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης - Petrobeis Mavromichalis.

 Τα γλυπτά της Αθήνας: Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης - Petrobeis Mavromichalis.

Του Πάνου Αυγουστή*

Τίτλος έργου: Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης

Θέση: Πεδίον του Άρεως, Λεωφόρος Ηρώων

Έτος Κατασκευής: 1937

Υλικό Κατασκευής: Μάρμαρο

Καλλιτέχνης: Αντώνης Σώχος

Η προτομή αναπαριστά τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη με καπέλο και μουστάκι. Στην πρόσοψη του βάθρου βρίσκεται η επιγραφή: «Π.ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ 1765-1848». Στο γλυπτό δεν υπάρχει υπογραφή του καλλιτέχνη. Πρόκειται για ένα εκ των αγαλμάτων που «κοσμούν» τη «Λεωφόρο των Ηρώων» στο Πεδίον του Άρεως. Συγκεκριμένα, είναι γνωστό ότι από το 1918 ξεκίνησαν ενέργειες για την ανέγερση Πανελλήνιου Ηρώου στο Πεδίο του Άρεως. Τη δαπάνη θ’ αναλάμβανε η τότε κυβέρνηση και ο ελληνικός λαός (με έρανο). Το μεγαλόπνοο όμως σχέδιο περιορίστηκε απλά στη δημιουργία μιας «λεωφόρου» από ήρωες. Γι’ αυτό, ο τότε αρμόδιος υπουργός απευθύνθηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών ώστε η τελευταία ν’ αναθέσει στους καλύτερους Έλληνες γλύπτες τη φιλοτέχνηση μαρμάρινων προτομών, σε ακαδημαϊκό, ρεαλιστικό ιδίωμα. Στις 25 Μάρτη 1937 έγιναν τ’ αποκαλυπτήρια προτομών σε σχηματοποιημένες βάσεις των 2 μέτρων που στην πρόσοψή τους γράφεται το όνομα, η ημερομηνία γέννησης και θανάτου του ήρωα.

Ο Αντώνιος Σώχος (1888 Ιστέρνια Τήνου - 1975 Αθήνα) καταγόταν από οικογένεια με παράδοση στη γλυπτική. Πήρε τα πρώτα μαθήματα από τον πατέρα του και το θείο του, Λάζαρο Σώχο και στη συνέχεια φοίτησε στο Σχολείο των Τεχνών κοντά στον Γεώργιο Βρούτο. Το 1919, με υποτροφία του ελληνικού κράτους, πήγε στο Παρίσι, όπου σπούδασε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών, παρακολουθώντας παράλληλα μαθήματα διακοσμητικής. Το 1922 επέστρεψε στην Αθήνα και το 1926 εξελέγη καθηγητής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Ε.Μ.Π. Η εκθεσιακή του δραστηριότητα περιλαμβάνει συμμετοχές σε σημαντικές ομαδικές διοργανώσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ανάμεσα στις οποίες συγκαταλέγονται εκθέσεις με τις ομάδες Τέχνη και Στάθμη, των οποίων υπήρξε μέλος, Πανελλήνιες, παρισινά Σαλόν, καθώς και οι Μπιενάλε της Βενετίας το 1934 και το 1958 και του Σάο Πάουλο το 1955. Ο Αντώνιος Σώχος αποδεσμεύτηκε νωρίς από τις επιταγές του κλασικισμού και διαμόρφωσε μια προσωπική πλαστική γλώσσα έχοντας ως αφετηρία την ελληνική γλυπτική της αρχαϊκής περιόδου και του αυστηρού ρυθμού, τη λαϊκή ξυλογλυπτική, αλλά και τα πρωτοποριακά ρεύματα με τα οποία ήρθε σε επαφή κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Παρίσι. Με επίκεντρο πάντα την ανθρώπινη μορφή, φιλοτέχνησε συνθέσεις εμπνευσμένες από τη μυθολογία, αλλά και τους θρύλους και τις παραδόσεις του ελληνικού λαού, χρησιμοποιώντας αρχικά την πέτρα και αργότερα το ξύλο και εκμεταλλευόμενος τις δυνατότητες που του προσέφερε η ίδια η υφή του υλικού. Οι συνθέσεις του χαρακτηρίζονται από αφαιρετική διάθεση και τάση για σχηματοποίηση, ισορροπία, συμμετρία, μετωπικότητα και ακινησία και αποτυπώνουν την προσωπική αντίληψη του καλλιτέχνη σε σχέση με τις ποικίλες επιρροές που δέχτηκε.

Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης γεννήθηκε στην Μάνη και ήταν γόνος της ιστορικής οικογένειας των Μαυρομιχαλαίων. Συνδέθηκε συναισθηματικά με την Γαλλία καθώς πίστευε πως ήταν η μόνη δύναμη που θα μπορούσε να βοηθήσει τους Έλληνες. Το 1818 μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία. Στις 17 Μάρτη του 1821, επικεφαλής 5000 Μανιατών κατέλαβε την Καλαμάτα. Πήρε μέρος στην άλωση της Τριπολιτσάς και του Άργους αλλά και στην άμυνα του Μεσολογγίου. Επιπλέον, βοήθησε στην άμυνα της Μάνης από την επίθεση των Τουρκοαιγυπτίων. Σε πολιτικό επίπεδο, είναι χαρακτηριστικό πως, αν και αποδέχτηκε τον Καποδίστρια ως κυβερνήτη της Ελλάδας, στη συνέχεια ξέσπασε μεγάλη διαμάχη μεταξύ τους. Ως εκ τούτου ο Πετρόμπεης φυλακίστηκε για 9 μήνες στην Ακροναυπλία ενώ μέλη της οικογένειας του δολοφόνησαν τον Καποδίστρια το 1831. Ωστόσο, η αντιβασιλεία τίμησε τον Πετρόμπεη και έλαβε αναγνώριση και τιμή ως ευγνωμοσύνη για την προσφορά του στο έθνος. Πέθανε στην Αθήνα στις 17 Ιανουαρίου 1848. Πηγή: athenssculptures.com

*Ο Πάνος Αυγουστής είναι M.Sc βιβλιοθηκονόμος του Πανεπιστημίου Αθηνών.

www.politikanet.eu