Τα γλυπτά της Αθήνας: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης - Alexandros Papadiamantis.
Τα γλυπτά της Αθήνας: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης - Alexandros Papadiamantis.
Του Πάνου Αυγουστή*
Θέση: Πλατεία Δεξαμενής, Κολωνάκι
Έτος Κατασκευής: 1923
Υλικό Κατασκευής: Μάρμαρο
Καλλιτέχνης: Θωμάς Θωμόπουλος
Το ανάγλυφο πορτραίτο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη βρίσκεται στην τοιχοποιία της πλατείας Δεξαμενής, στο Κολωνάκι και χρονολογείται το 1923. Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων ενέκρινε την δαπάνη του έργου με το ποσό των 5.000 δρχ. μετά από πρόταση του αρχιτέκτονα Αριστοτέλη Ζάχου. Ο Παπαδιαμάντης τοποθετείται μετωπικά μέσα σε κόγχη με ημικυκλικό σχήμα, παρουσιάζεται σε μεγάλη ηλικία, έχει ελαφρά γερμένο το κεφάλι και το βλέμμα του είναι σκεφτικό και κουρασμένο. Η Δεξαμενή, όσο και να μας φαίνεται παράξενο, ήταν το ερημητήριο του συγγραφέα αλλά και άλλων καλλιτεχνών. Το 1900 υπήρχαν δύο καφενεία που τα αποκαλούσαν «Οι ερημίτες», γιατί ήταν πολύ έξω από τα καθιερωμένα σύνορα της πόλης. Το φθηνότερο ήταν αυτό του μπάρμπα Γιάννη, που πουλούσε τον καφέ μια δεκάρα. Το δεύτερο, ήταν το "Τέρψη", που εξελίχθηκε σε φιλολογικό καφενείο με πιστούς θαμώνες τον Αλ. Παπαδιαμάντη και τον Κ. Βάρναλη.
Ο γλύπτης Θωμάς Θωμόπουλος ήταν Κυπριακής καταγωγής και ήρθε από τη Σμύρνη στην Αθήνα το 1877 σε ηλικία 4 ετών. Φοίτησε στη Σχολή των Τεχνών με δάσκαλους τον Γεώργιο Βρούτο στη γλυπτική και τον Νικηφόρο Λύτρα στη ζωγραφική. Το 1897 του απονεμήθηκε το Θωμαΐδειο και το Χρυσοβέργειο βραβείο. Συνέχισε τις σπουδές του στην Ακαδημία των Καλών Τεχνών του Μονάχου και αργότερα πήγε στη Φλωρεντία, στη Νάπολη και στη Ρώμη, καταλήγοντας το 1900 στην Αθήνα, όπου και έγινε καθηγητής γλυπτικής της Σχολής Καλών Τεχνών. Φιλοτέχνησε πολλές προτομές και ανδριάντες. Γνωστά έργα του Θωμόπουλου βρίσκονται σε κεντρικότατα σημεία της Αθήνας, αλλά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας όπως η προτομή του Διονυσίου Σολωμού στον Εθνικό Κήπο, η προτομή του Εμμανουήλ Ξάνθου στην πλατεία Κολωνακίου, ο ανδριάντας του Χαριλάου Τρικούπη μπροστά στη Βουλή των Ελλήνων καθώς και το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη. Έπαιξε σημαντικό ρόλο (μαζί με άλλους καλλιτέχνες) στην καλλιτεχνική αναγνώριση του Γιαννούλη Χαλεπά, στα μέσα της δεκαετίας του 1920. Πέθανε το 1937 στην Αθήνα.
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (Σκιάθος 4 Μαρτίου 1851 - Σκιάθος 3 Ιανουαρίου 1911), είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες, γνωστός και ως «ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων». Έγραψε κυρίως διηγήματα, τα οποία κατέχουν περίοπτη θέση στη νεοελληνική λογοτεχνία. Οι γονείς του ήταν ο ιερέας Αδαμάντιος Εμμανουήλ και η Αγγελική, το γένος Μωραϊτίδη. Μεγάλωσε ανάμεσα σε εννιά παιδιά (τα δύο πέθαναν μικρά) και λόγω της ιδιότητας του πατέρα του εξοικειώθηκε με τη θρησκευτική ατμόσφαιρα, τις λειτουργίες και την ήσυχη ζωή του νησιώτικου περίγυρου. Όλα αυτά διαμόρφωσαν μια χριστιανοπρεπή ιδιοσυγκρασία, που διατήρησε ως το τέλος της ζωής του.Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στο νησί του, εσωτερικός στην Ι. Μονή του Ευαγγελισμού. Φοίτησε στο Γυμνάσιο (με πολλές διακοπές, λόγω οικονομικών δυσκολιών) στη Χαλκίδα και στον Πειραιά και το τελείωσε στο Βαρβάκειο της Αθήνας. Είχε πάντα οικονομικά προβλήματα και άρχισε από μαθητής να κερδίζει το ψωμί του με παραδόσεις και προγυμνάσεις μαθητών. Στενότερα ηθογράφος στην αρχή, διεύρυνε με τον καιρό την ηθογραφία του και την τεχνική του, ώστε να θεωρείται ότι αυτός εγκαινίασε τη διηγηματογραφία στην Ελλάδα. Προσέδωσε στο έργο του τέτοια ποιότητα, που τον καθιέρωσε ως πρωταγωνιστή της ελληνικής πεζογραφίας. Οι ήρωες του, απλοί, ταπεινοί, γραφικοί, βασανισμένοι, γίνονται οι πυρήνες των δραματικών συγκρούσεών τους με τη ζωή. Η καθαρεύουσα, που χρησιμοποιεί, σπάνια γίνεται δυσνόητη, γιατί διαπνέεται από τον κραδασμό και τη θέρμη του πλέον ευσυγκίνητου ανθρωπισμού. Ωστόσο, σιγά-σιγά απλοποιούσε τη γλώσσα, βάζοντας περισσότερα λαϊκά στοιχεία, και λίγο πριν το θάνατό του έγραψε και διηγήματα στη δημοτική. Πηγή: athenssculptures.com
*Ο Πάνος Αυγουστής είναι M.Sc βιβλιοθηκονόμος του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Δημοσίευση σχολίουDefault CommentsFacebook Comments