Τα γλυπτά της Αθήνας: Ελευθέριος Βενιζέλος - Eleftherios Venizelos.

 Τα γλυπτά της Αθήνας: Ελευθέριος Βενιζέλος - Eleftherios Venizelos.

Του Πάνου Αυγουστή*

Τίτλος έργου: Ελευθέριος Βενιζέλος

Θέση: Πάρκο Ελευθερίας, Λεωφ. Βασ. Σοφίας

Έτος Κατασκευής: 1969

Υλικό Κατασκευής: Ορείχαλκος

Καλλιτέχνης: Γιάννης Παππάς

Ο ανδριάντας είναι κεντρικό θέμα μιας γενικότερης μνημειακής σύνθεση, βρίσκεται στο μέσον του πάρκου που είναι έχει διαμορφωθεί με λοφίσκους στο πίσω μέρος του, ενώ μπροστά του υπάρχουν πλατώματα με σκαλιά που οδηγούν στη Λεωφόρο. Ο Ελ. Βενιζέλος παρουσιάζεται όρθιος με το δεξί του χέρι σε έντονη κίνηση, με το αριστερό του πόδι προτεταμένο σαν να ετοιμάζεται να ανέβει στο βάθρο. Ήταν επιθυμία του γλύπτη, να αναδείξει με την στάση του σώματος, τον αεικίνητο όλο ζωντάνια πολιτικό άνδρα. Ο Βενιζέλος φοράει μακρύ σακάκι και στο αριστερό του χέρι κρατά ένα χαρτί τυλιγμένο σε ρολό. Στη πρόσοψη του βάθρου του ανδριάντα αναγράφεται: «ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ» και χαμηλότερα «ΑΝΗΡ ΤΟΛΜΩΝ ΚΑΙ ΓΙΓΝΩΣΚΩΝ ΤΑ ΔΕΟΝΤΑ ΚΑΛΛΙΣΤΟΝ Δ'ΕΡΑΝΟΝ ΤΗ ΠΑΤΡΙΔΙ ΠΡΟΕΜΕΝΟΣ ΤΩΝ ΑΓΗΡΩΝ ΕΛΑΒΕΝ ΕΠΑΙΝΟΝ ΚΑΙ ΔΟΞΑΝ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΝ ΚΑΤΕΛΙΠΕΝ». Στη δεξιά πλευρά της βάσης του γλυπτού αναγράφεται: «ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΠΑΣΓΛΥΠΤΗΣ» ενώ στην ίδια πλευρά, στο πίσω μέρος η υπογραφή του χαλκοχύτη«ΧΑΛΚΟΧΥΤΗΣΝ. ΚΕΡΛΗΣ». Στη στήλη που βρίσκεται στο πρώτο επίπεδο του μνημείου, κοντά στο δρόμο, η ακόλουθη επιγραφή: «ΛΑΜΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΡΑΣΤΗΜΑ, ΜΕΓΑΛΟΦΥΗΣΕΞΟΧΩΣ ΙΚΑΝΟΣ ΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙ ΤΑΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥΕΠΕΤΥΓΧΑΝΕ ΝΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΗ ΕΙΣ ΤΟ ΕΘΝΙΚΩΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΝ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΕΣΘΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ 1864-1936». Η κατασκευή του αγάλματος άρχισε το 1967. Η χύτευση ανατέθηκε στον χαλκοχύτη Νίκο Κερλή. Το γλυπτό αυτό είναι το πρώτο και το μοναδικό υπαίθριο γλυπτό της πόλης που φέρει την υπογραφή του Έλληνα χαλκοχύτη. Η ανέγερση του έγινε στον χώρο της αφετηρίας των νικηφόρων συνταγμάτων του 1912-13, με υπόδειξη του Κώστα Μπίρη. Το 1969 προκηρύχθηκε διαγωνισμός από το Δήμο Αθηναίων, με θέμα τη διαμόρφωση του άλσους Παραπηγμάτων σε μνημειακό χώρο, κατάλληλο να φιλοξενήσει τον ανδριάντα του Βενιζέλου. Το πρώτο βραβείο δόθηκε στον αρχιτέκτονα Π. Βοτοκόπουλο, με συνεργάτη τον Δ. Βλάσση.

Ο Γιάννης Παππάς γεννήθηκε στις 13 Μαρτίου του 1913 στην Κωνσταντινούπολη. Το Σεπτέμβριο του 1922, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, η οικογένειά του εγκαθίσταται στην Αθήνα. Το 1929 ολοκληρώνει τις γυμνασιακές σπουδές του στο Γ' Γυμνάσιο Αθηνών. Το 1930 εγγράφεται στην École Supérieure des Beaux-Arts του Παρισιού. Από το 1930 ως το 1932 σπουδάζει στο εργαστήριο του καθηγητή Jean Boucher. Το 1937 βραβεύεται με χρυσό μετάλλιο στη Διεθνή Έκθεση των Παρισίων. Επιστρέφει στην Ελλάδα και το 1953 εκλέγεται καθηγητής των Εργαστηρίων Γλυπτικής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Το 1972 εκλέγεται αντεπιστέλλον μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών, ενώ το 1980 εκλέχθηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει βραβευθεί με τον Ταξιάρχη dell’ Ordine del Merito Nazionale της Ιταλίας. Πέθανε στην Αθήνα στις 18 Ιανουαρίου 2005 σε ηλικία 92 ετών.

Ο Ελευθέριος K. Βενιζέλος (Μουρνιές Χανίων, 23 Αυγούστου 1864 – Παρίσι, 18 Μαρτίου 1936) ήταν Έλληνας πολιτικός που διετέλεσε πρωθυπουργός της Κρητικής Πολιτείας και επτά φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας. Ως πολιτικός διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στο Κρητικό ζήτημα καθώς και στα πολιτικά δρώμενα της Ελλάδας από το 1910 μέχρι και τον θάνατό του. Οργάνωσε την επανάσταση στο Θέρισσο και το 1910 ανέλαβε την πρωθυπουργία της Κρητικής Πολιτείας, την οποία εγκατέλειψε λίγους μήνες αργότερα για να αναλάβει την πρωθυπουργία στην Ελλάδα κατόπιν προσκλήσεως του Στρατιωτικού Συνδέσμου. Από την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου τάχθηκε υπέρ της Αντάντ, διαφωνώντας ανοιχτά με την στάση του Βασιλιά. Λόγω αυτής της διαφωνίας, αν και είχε εκλεγεί πρωθυπουργός εκδιώχθηκε με απόφαση του Βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄ δημιουργώντας τα γεγονότα του Εθνικού Διχασμού. Επέστρεψε στην πρωθυπουργία την περίοδο 1917 - 1920 αλλά εγκατέλειψε την Ελλάδα μετά την ήττα του στις εκλογές του Νοεμβρίου 1920. Επέστρεψε το 1924 για λίγους μήνες και το 1928 εξελέγη πρωθυπουργός. Τον Ιανουάριο του 1935 έγινε για τελευταία φορά πρωθυπουργός και τον Μάρτιο του ίδιου χρόνο μετά την απόπειρα πραξικοπήματος κατέφυγε στο Παρίσι, όπου και πέθανε. Ως πρωθυπουργός της Ελλάδας επέφερε μεταρρυθμίσεις σχεδόν σε όλους τους τομείς του κράτους με κύριο σκοπό την οργάνωση της χώρας στα πρότυπα αστικού κράτους. Παράλληλα οργάνωσε αξιόμαχο στρατό, τον οποίο εκμεταλλεύθηκε στις πολεμικές συρράξεις διπλασιάζοντας την εδαφική έκταση της Ελλάδας. Πηγή: .athenssculptures.com

*Ο Πάνος Αυγουστής ειναι M.Sc βιβλιοθηκονόμος του Πανεπιστημίου Αθηνών.

www.politikanet.eu