Τα γλυπτά της Αθήνας: Καρυάτις - Karyatis.

 Τα γλυπτά της Αθήνας: Καρυάτις - Karyatis.

Του Πάνου Αυγουστή*

Τίτλος έργου: Καρυάτις

Θέση: Εσωτερικό Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Λ. Βασιλέως Κωνσταντίνου 48

Έτος Κατασκευής: 1989

Υλικό Κατασκευής: Ορείχαλκος

Καλλιτέχνης: Δημήτρης Αρμακόλας

Το ανθρώπινο σώμα παλεύει, αγωνίζεται να απαλλαγεί από τα δεσμά του υλικού του. Η εναλλαγή λείων και αδρών επιφανειών, παραστατικών και αφηρημένων τύπων, στατικών και κινητικών τάσεων, δίνουν το εκφραστικό περιεχόμενο της πλαστικής γλώσσας του καλλιτέχνη. Τόσο η ενεργητική στροφή του κορμού όσο και η παρεμβολή των καθαρά τεκτονικών τύπων, που θυμίζουν πλίνθους, χρησιμοποιούνται για να ολοκληρώσουν τον περίοπτο χαρακτήρα του έργου.Γιορτάζοντας το 2008 την πεντηκοστή επέτειο από την ίδρυσή του, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών πραγματοποίησε σειρά σημαντικών εκδηλώσεων, μεταξύ αυτών και η έκθεση γλυπτικής του Δημήτρη Αρμακόλα, με τον χαρακτηριστικό τίτλο “Μορφή και Ύλη”. Εκεί παρουσιάστηκαν εννέα περίοπτα μεγάλα γλυπτά, έξη σε ορείχαλκο και τρία σε συνθετικό υλικό, τα οποία τοποθετήθηκαν στην είσοδο και στο αίθριο του κτηρίου. Σε όλα τα έργα είναι έκδηλο το ενδιαφέρον του καλλιτέχνη στο ανθρώπινο σώμα, στην πλαστικότητα, στην κίνηση και στη δυναμική του. Αλλά ταυτόχρονα ενδιαφέρεται για την πνοή που εμψυχώνει το σώμα, που το φορτίζει με το εσωτερικό φως, εκείνο που εκπέμπεται από την ανθρώπινη μορφή. Στις γλυπτικές συνθέσεις επιτυγχάνει πολυμορφία στην υφή της γλυπτής επιφάνειας, αντιπαράθεση αλλά και συνδιαλλαγή λείων και τραχέων επιφανειών, αντίστιξη και ισορροπία όγκων και δυναμικών τάσεων. Στα έργα του υπάρχει ένας ιδιότυπος αισθησιασμός, εκφρασμένος με την προβολή του γυμνού καλλίγραμμου γυναικείου ή ανδρικού σώματος που το διακόπτουν με βιαιότητα σκληρά στοιχεία, άμορφοι όγκοι ή καλλίγραμμα πτυχωτά οθόνια. Το ανθρώπινο σώμα εικονίζεται με ακρίβεια περιγραφική αλλά αποσπασματικά, ως έκφραση της πάλης της μορφής με το χαώδες κενό. Τα σώματα διακόπτονται καθιστώντας τον θεατή παρόντα στη διαδικασία της γένεσης της μορφής, παρέχοντάς του τη δυνατότητα της συμμετοχής του στην ολοκλήρωση της εικόνας. Ο ερωτισμός που εκπέμπουν οι στάσεις των έξοχα επεξεργασμένων ανθρώπινων μορφών εξιδανικεύεται από την αισθητική ωραιότητα που αντανακλά καταστάσεις εσωτερικής πληρότητας.

Ο Δημήτρης Αρμακόλας (1939-2009) με καταγωγή από την Τήνο δημιουργεί σε μικρή ηλικία τα πρώτα του έργα από πυλό. Πρωτοεμφανίστηκε στο Παρίσι τη δεκαετία του '60. Όταν απόφοιτος της ΑΣΚΤ, σπούδαζε με υποτροφία στην Ecole des Beaux - Artes. Αρχικά παρουσίαζε γεωμετρικοποιημένα αφαιρετικά σχήματα με ανθρωπομορφικό χαρακτήρα. Μετά ο γλύπτης πέρασε σε αφηρημένες συνθέσεις σουρεαλιστικού τύπου, για να ξανοιχτεί σε ένα είδος γλυπτικών κολάζ που συναρμολογούνται από τμήματα μορφών και αφηρημένων σχημάτων. Στις συνθέσεις του ακολουθούν οι «αναμνήσεις» μινωικής και αρχαϊκής τέχνης σε συνδυασμό με στοιχεία από τη σύγχρονη γλυπτική.Το 1963 επιστρέφει στην Αθήνα για την στρατιωτική του θητεία, οπότε αναγκάζεται να δημιουργήσει γλυπτά από κοινή λαμαρίνα. Τη δεκαετία του '70 συνεργάζεται με γνωστούς αρχιτέκτονες και δημιουργεί ανάγλυφα σε ολόκληρους τοίχους από μπετόν σε ξενοδοχεία, κινηματογράφους, νοσοκομεία, κατοικίες, τράπεζες. Παράλληλα εμπλουτίζει το γεωμετρικό του λεξιλόγιο με καινούργια στοιχεία όπως η σφαίρα, η οποία άλλοτε ισορροπεί πάνω στο έργο κι άλλοτε το έργο ισορροπεί πάνω σ' αυτή. Ο καλλιτέχνης ανακαλεί διαρκώς στα γλυπτά του τον αρχαίο κόσμο.Το 1974 το έργο του διακρίθηκε από την Unesco. Στην πενηντάχρονη πορεία του απέσπασε πολλά βραβεία σε εκθέσεις και διεθνείς διοργανώσεις. Από τα γνωστότερα έργα του είναι τα γλυπτά στο πεζόδρομο της Ερμού, και ο ανδριάντας του Γ. Παπανδρέου στο Καλέντζι Αχαϊας. Πηγή: athenssculptures.com

*Ο Πάνος Αυγουστής είναι M.Sc βιβλιοθηκονόμος του Πανεπιστημίου Αθηνών.

www.politikanet.gr