Tα γλυπτά της Αθήνας: Μνημείο του τμήματος Αθηνών της Αμερικάνικης Λεγεώνος - Memorial of the American Legion Athens Post.

 Tα γλυπτά της Αθήνας: Μνημείο του τμήματος Αθηνών της Αμερικάνικης Λεγεώνος - Memorial of the American Legion Athens Post.

Toυ Πάνου Αυγουστή* 

  

Θέση: Π. Κυριάκου και Κοτυαίου

Έτος Κατασκευής: 1930

Υλικό Κατασκευής: Μάρμαρο

Καλλιτέχνης: Γεώργιος Δημητριάδης

Το μνημείο έχει τη μορφή οβελίσκου. Σε κάθε πλευρά υπάρχει ένα μετάλλιο με την ανάγλυφη προτομή ενός αμερικάνου πολίτη που υποστήριξε τον αγώνα των Ελλήνων, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Στην πρόσοψη υπάρχει η ανάγλυφη προτομή του Samuel Gridley Howe, ο οποίος υπηρέτησε στον ελληνικό στρατό από το 1824 έως το 1827, αρχικά ως χειρούργος και μετέπειτα ως ένοπλος αγωνιστής. Μνημονεύονται ονομαστικά άλλοι επιφανείς αμερικανοί πολίτες που πολέμησαν επίσης στο πλευρό των Ελλήνων και ακολουθεί μεταφρασμένη στα αγγλικά η έκκληση που απηύθυνε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης στη Μεσσηνιακή Σύγκλητο του 1821 προς το Αμερικανικό Έθνος. Στην αριστερή πλευρά υπάρχει η ανάγλυφη προτομή του Daniel Webster, ο οποίος ήταν πληρεξούσιος της Μασαχουσέτης και στις 8 Δεκεμβρίου 1823, μετά το διάγγελμα υποστήριξης στην αυτοδιάθεση των λαών του Αμερικάνου προέδρου Τζέιμς Μονρόε, εισηγήθηκε στο Κογκρέσο την αποστολή διπλωματικού εκπροσώπου στην Ελλάδα. Η ομιλία του αποτελεί υπόδειγμα φιλελευθερισμού και εντονότατης διαμαρτυρίας κατά του δεσποτισμού της Ιεράς Συμμαχίας. Ο Γουέμπστερ, διαπνεόμενος από έντονα φιλελληνικά αισθήματα, τόνιζε «…πρέπει να μας ενδιαφέρει ο αγώνας επιφανών ανθρώπων στους οποίους χρωστάμε επιστήμες, τέχνες κι ότι άλλο εμπλουτίζει την ζωή μας. Οι Έλληνες έχουν την συμπάθειά μας για πολλούς λόγους. Είναι άξιοι μιας αθάνατης κληρονομιάς και συνεχιστές μιας πλούσιας ιστορίας. Στον ηρωικό αγώνα τους για ελευθερία δείχνουν σθένος, τόλμη και περιφρόνηση του κινδύνου και της οδύνης όπως ακριβώς και στις ένδοξες μέρες της αρχαίας Ελλάδας…το χρέος του πολιτισμένου κόσμου προς τη γη της επιστήμης, της ελευθερίας, των τεχνών, ένα χρέος που δεν μπορεί ποτέ να εξοφληθεί». Στη βάση της αριστερής πλευράς αναγράφονται τα εξής: «ERECTED BY PAN-HELLENIC CONTRIBUTIONS AT THE INITIATIVE OF THE ATHENS POST OF THE AMERICAN LEGION AUGUST 1930».

Στην πίσω όψη υπάρχει η ανάγλυφη προτομή του Edward Everett, ο οποίος ήταν πολιτικός, διάσημος ρήτορας, κλασικός φιλόλογος και γνωστός φιλέλληνας. Ως ένθερμος φιλέλληνας, ο Έβερετ τάχθηκε υπέρ της Ελληνικής Επανάστασης και της ανάγκης να υποστηριχτεί επίσημα, ενώ συμμετείχε σε οργανώσεις πολιτών για την οικονομική και πολιτική στήριξη των Ελλήνων, συγκεκριμένα ως γραμματέας της Ελληνικής Επιτροπής της Βοστώνης. Ο Έντουαρντ Έβερετ είναι ο πρώτος γνωστός Αμερικανός που συνδύαζε το λόγιο ενδιαφέρον για την αρχαιότητα και συγχρόνως διέθετε εκείνη την παιδεία που τον κατηύθυνε στη μελέτη της μεσαιωνικής και νεότερης Ελλάδας. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στη Γερμανία συναναστράφηκε Έλληνες, ενώ επεδίωξε να γνωρίσει επιφανείς προσωπικότητες, μεταξύ άλλων και τον Κοραή. Επιπλέον, αναγράφονται στα ελληνικά τα ονόματα που μνημονεύονται στην πρόσοψη. Στη βάση αναγράφονται τα εξής: «ΑΙ ΑΡΕΤΑΙ ΣΑΣ Ω ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΜΑΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΥΝ ΕΙΣ ΕΣΑΣ ΜΟΛΟΝ ΟΤΙ ΜΑΣ ΧΩΡΙΖΟΥΝ ΕΥΡΥΤΑΤΑΙ ΘΑΛΑΣΣΑΙ ΗΜΕΙΣ ΣΑΣ ΝΟΜΙΖΟΜΕΝ ΠΛΗΣΙΕΣΤΕΡΟΥΣ ΠΑΡΑ ΤΑ ΓΕΙΤΟΝΕΥΟΝΤΑ ΜΕ ΗΜΑΣ ΕΘΝΗ ΚΑΙ ΣΑΣ ΕΧΟΜΕΝ ΦΙΛΟΥΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΟΛΙΤΑΣ ΚΑΙ ΑΔΕΛΦΟΥΣ ΔΙΟΤΙ ΕΙΣΘΕ ΔΙΚΑΙΟΙ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΓΕΝΝΑΙΟΙ Ο ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΠΕΤΡΟΜΠΕΗΣ ΜΕΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ (ΕΚ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗΣ ΣΥΓΚΛΗΤΟΥ) ΤΟΥ 1821».

Στη δεξιά πλευρά υπάρχει η ανάγλυφη προτομή του Henry Clay, ο οποίος από τη θέση που κατείχε στην πολιτική ζωή της Αμερικής υποστήριξε τον αγώνα των Ελλήνων για Ανεξαρτησία. Στη βάση αναγράφονται τα εξής: «ΑΝΗΓΕΡΘΗ ΔΙΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΡΑΝΩΝ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΘΗΝΩΝ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΛΕΓΕΩΝΟΣ ΕΝ ΕΤΕΙ 1930».

Ο Γεώργιος Δημητριάδης (1880 – 1941), επικαλούμενος ο «Αθηναίος», ήταν Έλληνας γλύπτης. Γεννήθηκε στην Παλαιά Κόρινθο το 1880 και πέθανε στην Αθήνα στα χρόνια της Κατοχής, το 1941. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.) της Αθήνας, με καθηγητή τον Γεώργιο Βρούτο. Στην συνέχεια, φοίτησε στο Παρίσι στο Grande Chaumière. Αναδείχθηκε γρήγορα γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία. Θεωρείται ο πιο παραγωγικός από τους νεοέλληνες γλύπτες, με πλήθος έργων του εγκατεσπαρμένων σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Φιλοτέχνησε ανδριάντες και προτομές. Το 1924 κέρδισε το πρώτο βραβείο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Γαλλίας με το έργο του ο «Δισκοβόλος». Το 1936 εκλέχθηκε ακαδημαϊκός και του απονεμήθηκε το Αριστείο Γλυπτικής. Το έργο του Γ. Δημητριάδη, όπως σημειώνει ο Μ. Στεφανίδης, διακρίνεται σε γενικές γραμμές από ακαδημαϊκές αντιλήψεις και χαρακτήρα μνημειακό, που συνδυάζεται με επιρροές από τα κινήματα του συμβολισμού και της Αρ Νουβό. Πηγή: athenssculptures.com

*Ο Πάνος Αυγουστής είναι M.Sc βιβλιοθηκονόμος του Πανεπιστημίου Αθηνών.

www.politikanet.gr