Tα γλυπτά της Αθήνας: Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα - Laskarina Bouboulina.

 Tα γλυπτά της Αθήνας: Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα - Laskarina Bouboulina.

Του Πάνου Αυγουστή*

Τίτλος έργου: Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα

Θέση: Πεδίον του Άρεως, Λεωφόρος Ηρώων

Έτος Κατασκευής: 1937

Υλικό Κατασκευής: Μάρμαρο

Καλλιτέχνης: Λάζαρος Λαμέρας

Η μαρμάρινη προτομή παρουσιάζει την Μπουμπουλίνα με το κεφάλι της τυλιγμένο με ένα μεγάλο μαντήλι. Στη βάση της προτομής αναγράφονται τα λόγια: «ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ 1771-1825». Στα αριστερά βρίσκεται η υπογραφή του γλύπτη: «Λ. ΛΑΜΕΡΑΣ 1937» Πρόκειται για ένα εκ των αγαλμάτων που «κοσμούν» τη «Λεωφόρο των Ηρώων» στο Πεδίον του Άρεως. Συγκεκριμένα, είναι γνωστό ότι από το 1918 ξεκίνησαν ενέργειες για την ανέγερση Πανελλήνιου Ηρώου στο Πεδίο του Άρεως. Τη δαπάνη θ’ αναλάμβανε η τότε κυβέρνηση και ο ελληνικός λαός (με έρανο)! Το μεγαλόπνοο όμως σχέδιο περιορίστηκε απλά στη δημιουργία μιας «λεωφόρου» από ήρωες. Γι’ αυτό, ο τότε αρμόδιος υπουργός απευθύνθηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών ώστε η τελευταία ν’ αναθέσει στους καλύτερους Έλληνες γλύπτες τη φιλοτέχνηση μαρμάρινων προτομών, σε ακαδημαϊκό, ρεαλιστικό ιδίωμα. Στις 25 Μάρτη 1937 έγιναν τ’ αποκαλυπτήρια προτομών σε σχηματοποιημένες βάσεις των 2 μέτρων που στην πρόσοψή τους γράφεται το όνομα, η ημερομηνία γέννησης και θανάτου του ήρωα.

Δημιουργός της προτομής ήταν ο Λάζαρος Λαμέρας. Ο Λάζαρος Λαμέρας (Αθήνα, 1911 – Αθήνα, 1998) σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (1932-1938) και του Παρισιού με υποτροφία της Ακαδημίας Αθηνών. Φοίτησε κοντά στον Ζαν Μπουσέ και το 1939 τιμήθηκε με το Α' βραβείο. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της πρωτοποριακής ομάδας "Ακραίοι", με επικεφαλής τον Αλέκο Κοντόπουλο. Γλύπτης που κινήθηκε με άνεση μεταξύ της παράδοσης και των σύγχρονών του τάσεων, ο Λάζαρος Λαμέρας, ήδη από το 1932, φανέρωσε με τα ανεικονικά γλυπτά του διάθεση πειραματισμών με τις πρωτοποριακές τάσεις, ενώ μεταξύ 1945-1948 δημιούργησε τις πρώτες αφηρημένες συνθέσεις του. Στις παραστατικές δημιουργίες του, τις οποίες ποτέ δεν εγκατέλειψε ολοκληρωτικά, ενδιαφέρθηκε κυρίως για την απόδοση των δομικών χαρακτηριστικών της σύνθεσης, απέφυγε τα διηγηματικά στοιχεία, ενώ χρησιμοποίησε χαρακτηριστικά της αρχαϊκής πλαστικής. Το 1953 το μνημείο του για τον Άγνωστο Πολιτικό Κρατούμενο βραβεύθηκε σε διεθνή διαγωνισμό και στη συνέχεια εκτέθηκε στην Tate Gallery του Λονδίνου. Το 1956 εξελέγη τακτικό μέλος του Διεθνούς Ινστιτούτου Γραμμάτων και Τεχνών και το 1957 βραβεύθηκε από τον Δήμο Αθηναίων με το Α' βραβείο γλυπτικής. Η ενασχόληση με την αφαίρεση τον οδήγησε από το 1958 περίπου, σε φυτόμορφα έργα, στα οποία καθοριστικό ρόλο παίζει η καθετότητα και η κίνηση. Από το 1960 φιλοτέχνησε έργα για τυφλούς και παιδιά, τα οποία παράγουν ήχο και συνδυάζουν το στοιχείο της κίνησης και τη γλυπτική με τη ζωγραφική. Το διάστημα 1960-1987 διετέλεσε καθηγητής στην έδρα της Πλαστικής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Ε.Μ.Π. Το 1969 δημοσίευσε μελέτη με τίτλο "Πλαστική" και το 1975 το "Χωροθετικό διάγραμμα γλυπτών έργων Δήμου Αθηναίων Νεωτέρας Ελλάδος". Τιμήθηκε, επίσης, με το παράσημο του Ταξιάρχη του Φοίνικα.

Η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα καταγόταν από σπετσιώτη εφοπλιστική οικογένεια. Γεννήθηκε το 1771, στην Κωνσταντινούπολη. Παντρεύτηκε δύο φορές, με τον Γιάννουζα και τον Μπούμπουλη και απέκτησε έξι παιδιά. Η επανάσταση τη βρήκε ώριμη ηλικία, πάμπλουτη και αποφασισμένη να συμμετάσχει ενεργά στον αγώνα. Μετὰ τὸ θάνατο του Μπούμπουλη, το 1811, αύξησε την περιουσία του και ναυπήγησε το πλοίο «Αγαμέμνων» με δεκαοκτώ πυροβόλα. Αυτό, άλλα τρία μικρότερα και πολλά χρήματα, τα διέθεσε για την Επανάσταση. Στη Φιλική Εταιρεία μυήθηκε το 1819. Συμμετείχε ενεργά σε πολλές επιχειρήσεις, όπως στην πολιορκία του Ναυπλίου, και μπήκε από τους πρώτους στην Τριπολιτσά. Μετά την άλωση του Ναυπλίου εγκαταστάθηκε στο Ναύπλιο αλλά εκδιώχτηκε το 1824 γιατί πήρε το μέρος του Κολοκοτρώνη. Επέστρεψε στις Σπέτσες όπου τη βρήκε ο θάνατος από συγγενικό βόλι για ενδοοικογενειακή διαμάχη. Πηγή: athenssculptures.com

*Ο Πάνος Αυγουστής είναι M.Sc βιβλιοθηκονόμος του Πανεπιστημίου Αθηνών.

www.politikanet.gr