Οι συνοικίες-περιοχές της όμορφης Αθήνας: Νέος Κόσμος (Αθήνα).

 Οι συνοικίες-περιοχές της όμορφης Αθήνας: Νέος Κόσμος (Αθήνα).

Του Πάνου Αυγουστή*

Ο Νέος Κόσμος είναι συνοικία της Αθήνας που ανήκει στο 2ο Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Αθηναίων. Συνορεύει ανατολικά με τη Δάφνη, δυτικά με την Καλλιθέα και το Κουκάκι, βόρεια με τον Άγιο Αρτέμιο και το Μετς και νότια με τη Νέα Σμύρνη.

Εξυπηρετείται συγκοινωνιακά από τρεις (3) σταθμούς μετρό: "Συγγρού-Φιξ", "Νέος Κόσμος" και "Άγιος Ιωάννης". Επίσης εξυπηρετείται και από τις εξής πέντε (5) στάσεις τραμ: "Λεωφόρος Βουλιαγμένης", "Φιξ", "Κασομούλη", "Νέος Κόσμος" και "Μπακνανά".

Η γειτονιά πίσω από το ξενοδοχείο Athenaum InterContinental (Ιντερκοντινένταλ) ονομάζεται Δουργούτι [2] ή Ντουργούτι [3] και απαρτίζεται κατά το μεγαλύτερό της μέρος από προσφυγικές κατοικίες. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή η ονομασία Δουργούτι προήλθε από την αθηναϊκή οικογένεια Δουργούτη ή Δουρούτη που είχε τα κτήματά της στην περιοχή. Γι' αυτό το λόγο παλιότερα ο κόσμος αναφερόταν σ' αυτή ως "στου Δουργούτη".

Ιστορικά

Στην αρχαιότητα, στην περιοχή του Νέου Κόσμου στεγαζόταν ένα από τα τρία σημαντικότερα γυμνάσια της Αθήνας, το Κυνόσαργες. Η περιοχή πίσω από την εκκλησία του Αγίου Σώστη ονομαζόταν Ανάλατος και είναι γνωστή για την ιστορική Μάχη του Ανάλατου που διεξάχθηκε το 1827. Το 1921 εγκαθίστανται οι πρώτοι Αρμένιοι πρόσφυγες από τη Μ. Ασία που αργότερα θα αυξηθούν με την κατάρρευση του μετώπου και τον ερχομό και των Ελλήνων προσφύγων. Αρχικά ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες σε παραπήγματα, αφού οι πρώτες προσφυγικές πολυκατοικίες θα χτιστούν πολύ αργότερα το 1934.[4]

Μπλόκο σε Δουργούτι-Φάρο-Κατσιπόδι

Στο τελείωμα της Κατοχής, στις 9 Αυγούστου του 1944, λόγω του ότι ο δήμος ήταν ένα από τα προπύργια της μαζικής αντίστασης, κατέστη ένα από τα επίκεντρα του 2ου μεγαλύτερου και πιο θανατηφόρου μπλόκου στην Αθήνα (μετά από αυτό της Κοκκινιάς, μία εβδομάδα αργότερα). Από το προηγούμενο βράδυ 1200 Γερμανοί, εναπομείναντες Ιταλοί φασίστες και Ταγματασφαλίτες ξεκίνησαν αιφνιδιαστικά μια εκτεταμένη περικύκλωση του Νέου Κόσμου και των όμορων περιοχών, εγκλωβίζοντας, μεταξύ άλλων και 2 τάγματα του ΕΛΑΣ.[6] Τα ξημερώματα μάζεψαν 1200 πολίτες από 16 ως 60 ετών σε τρία σημεία συγκέντρωσης, στην πλατεία του Φάρου της Ν. Σμύρνης (σημερινή Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως), στο Κατσιπόδι(Δάφνη) στο εργοστάσιο ελαστικών της ΕΘΕΛ του Καίσαρη επί της Συγγρού, στην πλατεία στο Δουργούτι (σημερινό InterContinental). Σε αυτά έγινε διαλογή από «μασκοφόρους» και «τσουβαλάδες» και ξεκίνησαν οι επιτόπου εκτελέσεις των, με την πλειοψηφία τους να είναι οργανωμένοι στον ΕΛΑΣ, ανάμεσά τους και ο Δημήτρης Μπαρουτίδης, που τράβηξε τη κουκούλα από τον μασκοφόρο που τον υπόδειξε, Θανάση Μπαξεβανίδη (πρώην μέλος της ΟΠΛΑ).[7][8] Οι εκτελέσεις σταμάτησαν το μεσημέρι, οπότε και ξεκίνησε η διαλογή ομήρων, 2.500 άτομα εκ των οποίων περίπου 500 περίπου απέδρασαν αργότερα το βράδυ, επειτά από επίθεση ΕΛΑΣιτών στα κατοχικά αγήματα, κοντά στο εργοστάσιο ΦΙΞ, καθώς αυτά αποσύρονταν με τους κρατούμενούς τους. Αργότερα το απόγευμα το Δουργούτι λεηλατήθηκε, και στη συνέχεια ο μισός συνοικισμός παραδόθηκε στις φλόγες, οδηγώντας στο θάνατο γυναικόπαιδα και άρρωστους γέρους που καήκανε μέσα στα σπίτια τους. Εκτιμάται ότι οι συνολικές απώλειες ήταν 160 με 180 άτομα ενώ προωθήθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης 600 άτομα.

Προσωπικότητες της περιοχής

Παντελής Μπουκάλας, συγγραφέας και δημοσιογράφος

Αντώνιος Ποσειδών, βαλκανιονίκης ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού

*Ο Πάνος Αυγουστής είναι Μ.Sc βιβλιοθηκονόμος του Πανεπιστημίου Αθήνων.

www.politikanet.gr