Τα γλυπτά της Αθήνας: Υγεία - Hygieia.

 Τα γλυπτά της Αθήνας: Υγεία - Hygieia.

Του Πάνου Αυγουστή*

Τίτλος έργου: Υγεία

Θέση: αύλειος χώρος Κλινικής «Κυανούς Σταυρός», Λ. Βασ. Σοφίας 102

Έτος Κατασκευής:  1997-98

Υλικό Κατασκευής: Κορτεξ (είδος μετάλλου μεταξύ λαμαρίνας και ατσαλιού)

Καλλιτέχνης: Αριστείδης Πατσόγλου

Το γλυπτό κατασκευάστηκε μετά από αίτημα του προηγούμενου ιδιοκτήτη της κλινικής, ενός συλλέκτη έργων τέχνης η συλλογή του οποίου μετά το θάνατό του παραμένει αναξιοποίητη. Της κατασκευής του γλυπτού προηγήθηκε μακέτα στην οποία απεικονιζόταν η Υγεία, σε όρθια στάση πλάι στον καθισμένο Ασκληπιό (το ύψος του οποίου επρόκειτο να φτάσει το 1.50 μέτρο). Από το έργο της μακέτας κατασκευάστηκε μόνο η Υγεία, με αρκετές τροποποιήσεις από την αρχική έμπνευση, ώστε να μπορέσει να ενταχθεί κατά τον καλύτερο τρόπο στον περιβάλλοντα χώρο του κτιρίου της κλινικής, ο οποίος αποτέλεσε τον καθοριστικό παράγοντα στην υλοποίηση του έργου από πλευράς μορφής, φόρμας, διαστάσεων κλπ. Η κατά τον τρόπο αυτό ιδιαίτερη απεικόνιση της Υγείας (με τεταμένο κορμό) αποτελεί προσωπική έμπνευση του καλλιτέχνη. Ακολουθήθηκαν οι γεωμετρικοί κανόνες της αρχαιότητας με τους όρους της σύγχρονης εποχής, μια εποχή αφηρημένη χωρίς μνήμες. Το ύψος του γλυπτού ένα μέτρο υψηλότερο από την αρχική έμπνευση προσεγγίζει τα 3.50-3.90 μέτρα. Σε αντίθεση με την μακέτα, το γλυπτό είναι επικαθήμενο σε βάθρο, δίνει την εντύπωση ότι καλύπτεται από ένα είδος μεταλλικού μωσαϊκού και ενταγμένο σε μια νοητή πυραμίδα αποτυπώνει την κίνηση με βάση τον τρόπο που πέφτει το φως πάνω του. Το έργο δουλεύτηκε στο Παρίσι και αποκλειστικά με το χέρι.

Γλύπτης και χαράκτης, o Αριστείδης Πατσόγλου γεννήθηκε στη Λέσβο το 1941. Μαθήτευσε στον Θανάση Απάρτη και το Πάνο Σαραφιανό. Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (1965-1969) με καθηγητή τον Γιάννη Παππά. Τη μαθητεία του την ολοκλήρωσε στο "Ecole Nationale Superieure des Beaux-Arts" του Παρισιού (1970-1974). Στις σπουδές του στο Παρίσι είχε δασκάλους, στη γλυπτική, τους César Baldaccini και René Collamarini και στην χαρακτική, τους Robert Cami και Jacques Lagrange. Παρακολούθησε μαθήματα πλαστικών τεχνών, επιστημών της τέχνης και οπτικοακουστική τέχνη στο τμήμα Κινηματογράφου, στο Πανεπιστήμιο Paris VIII (1974-1979). Ζει και εργάζεται στο Παρίσι, όπου μαζί με 50 διεθνείς καλλιτέχνες ίδρυσε την ομάδα «Logos». Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος. Έχει ασχοληθεί κατά κύριο λόγο με τη γλυπτική, αλλά εκδήλωσε και ενδιαφέρον για τη ζωγραφική. Οι ατομικές του εκθέσεις που ξεπερνούν τις 40 έχουν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα και από το εξωτερικό, κυρίως στη Γαλλία. Σημαντικός είναι και ο αριθμός των συμμετοχών του σε ομαδικές εκθέσεις στο εξωτερικό και την Ελλάδα. Του έχουν απονεμηθεί πολλά βραβεία και διακρίσεις, όπως το Grand Prix d’ Arts Plastiques Jeunes, Musée des Beaux-Arts, Λυών το 1975, το Α’ βραβείο στο Salon d’ Automne στην Avignon το 1980, Αργυρό Μετάλλιο στο Salon d’ Art Contemporain στο Μόντρεαλ το 1980, το Α’ Βραβείο γλυπτικής στο Salon de Taverny το 1980 κ.ά. Έργα του βρίσκονται σε δημόσιους χώρους πολλών δημοσίων και ιδιωτικών Ιδρυμάτων της Ελλάδας, στη Γαλλία, στον Καναδά κ.α. Καλλιτέχνης σκεπτόμενος, ο Πατσόγλου μπορεί να υποστηριχθεί πως συναιρεί στα γλυπτά και στα χαρακτικά έργα του στοιχεία της γεωμετρικής τέχνης του 8ου αιώνα π.Χ. με δεδομένα της τέχνης του 19ου και του 20ού αιώνα, προτείνοντας όμως έτσι και το προσωπικό, αναγνωρίσιμο ύφος του. Είναι ένας καλλιτέχνης με κατ’ εξοχήν ανθρωπομορφικά έργα. Η θεματογραφία του είναι πλούσια και περιλαμβάνει έργα παντός είδους, τα οποία πραγματεύεται εικονιστικά, αλλά επεμβαίνει πάνω στο μέταλλο (το υλικό που προτιμά) άμεσα και αποτελεσματικά. Οι διάστικτες γραμμώσεις στην επιφάνεια των γλυπτών του αφήνουν την αίσθηση της ζωγραφικής παρέμβασης και της πλαστικής κατεργασίας.

Η Υγεία ήταν αρχαιοελληνική θεότητα της ψυχικής και σωματικής υγείας. Η θεά Υγεία χάριζε την υγεία στους ανθρώπους και τους προστάτευε για να μην χάσουν το αγαθό αυτό. Αντίπαλοί της ήταν οι Νόσοι (τα πνεύματα της ασθένειας). Κατά τη μυθολογία ήταν σύζυγος του Ασκληπιού ή κόρη του Ασκληπιού και της Ηπιόνης, αδελφής της Αθηνάς. Αδελφές της δε -ή κόρες της ανάλογα με την εκδοχή του μύθου - ήταν η Πανάκεια, η Ιασώ η Ακεσώ (Ασκληπιάδες) και κατά το Σούδα η Αίγλη. Λατρευόταν μαζί με τον Ασκληπιό. Ως αρχαιότερο κέντρο λατρείας της αναφέρεται η Τιτάνη στη Σικυώνα, όπου βρισκόταν το ιερό του Ασκληπιού και της Υγείας. Άλλα μέρη λατρείας της η Αθήνα, το Άργος, η Κόρινθος, τα Μέγαρα, ο Ωρωπός. Στην ελληνική μυθολογία κατέχει εξέχουσα θέση στην λατρεία του πατέρα της. Ωστόσο, ενώ ο Ασκληπιός συνδέεται άμεσα με την θεραπεία των ασθενειών, η θεά συνδέθηκε με την πρόληψη των ασθενειών και τη διατήρηση της κατάστασης της υγείας. Πηγή: athenssculptures.com

*Ο Πάνος Αυγουστής είναι M.Sc βιβλιοθηκονόμος του Πανεπιστημίου Αθηνών.

www.politikanet.gr