Οι πλατείες της όμορφης Αθήνας: Πλατεία Αβησσυνίας.

 Οι πλατείες της όμορφης Αθήνας: Πλατεία Αβησσυνίας.

Του Πάνου Αυγουστή*

Η Πλατεία Αβησσυνίας είναι πλατεία ανάμεσα στους εμπορικούς δρόμους Ερμού και Ηφαίστου, στο Μοναστηράκι της Αθήνας. Βρίσκεται στο ιστορικό τρίγωνο της παλαιάς πόλης, το οποίο οριοθετούν οι οδοί Σταδίου και Παναγή Τσαλδάρη, το πολεοδομικό κέντρο της Ομονοίας στο βορρά και ο λόφος της Ακρόπολης στο νότο. Η ονομασία της προέρχεται από την αρχαία ονομασία της Αιθιοπίας, Αβησσυνία, πιθανώς λόγω των Αιθιόπων που παλιότερα κατοικούσαν στη περιοχή αυτή. Βρίσκεται στην καρδιά του μικροεμπορίου των παλαιών Αθηναίων, δυτικά του παραδοσιακού οικισμού της Πλάκας, νότια της συνοικίας του Ψυρρή και ανατολικά του Θησείου. Η πλατεία είναι γνωστή από παλιά για τη μόνιμη υπαίθρια αγορά παλαιοπωλών, δίπλα ακριβώς στο δημοπρατήριο στο Μοναστηράκι, καθώς και το γνωστό Κυριακάτικο Παζάρι, το οποίο ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Ιούλιο του 1912 με ειδικό βασιλικό διάταγμα και συνεχίζει μέχρι σήμερα.

Η περιοχή όπου βρίσκεται η πλατεία Αβησσυνίας ήταν από τα αρχαία χρόνια γειτονιά με εργαστήρια μεταλλουργίας. Τα Οθωμανικά χρόνια η περιοχή ονομαζόταν τα "Γύφτικα", καθώς συνήθως οι μεταλλουργοί ήταν μελαμψοί Αιγύπτιοι. Η ονομασία της οδού Ηφαίστου δεν είναι καθόλου τυχαία, καθώς παραπέμπει στο παρελθόν της συγκεκριμένης περιοχής, στενά συνδεδεμένο με τη κατεργασία του μετάλλου. Μέχρι το 1875 η γειτονιά λεγόταν "Μαγγαναριά", λόγω της -κατεδαφισμένης το 1848- εκκλησίας του Αγίου Νικολάου Μαγγαναριάς. Στην πλατεία φιλοξενείται από το 1910 το δημοπρατήριο, γνωστό και ως «γιουσουρούμ». Αποτελεί σημείο όπου θρησκείες και πολιτισμοί συναντιούνται και συνυπάρχουν χρόνια: η αρχαία ελληνική αγορά, η ρωμαϊκή βιβλιοθήκη του Αδριανού, το τζαμί του Τσισδαράκη, η Παναγιά η Παντάνασσα (κοινή εκκλησία για καθολικούς και ορθοδόξους) και η εβραϊκή παρουσία (το όνομα «γιουσουρούμ» είναι εβραϊκό), δίνουν στην περιοχή ισχυρό κράμα πολυπολιτισμικότητας. Η οικογένεια του Νώε Γιουσουρούμ ή Γιεσουρούμ (στα εβραικά: יְשֻׁרוּן, το όνομα‎ απαντά στη Βίβλο και αποτελεί ποιητικό παρωνύμιο για τον λαό ή τη χώρα Ισραήλ) ήρθε το 1863 από τη Σμύρνη και εγκαταστάθηκε στο Μοναστηράκι ως παλαιοπώλης μαζί με άλλες οικογένειες ομοθρήσκων του. Ήταν ένας μάλλον αξιαγάπητος άνθρωπος, τον οποίο οι Αθηναίοι συμπάθησαν και προς τιμήν του ονόμασαν ολόκληρη την περιοχή της πλατείας Αβησσυνίας ως Γιουσουρούμ. Μέλος της οικογένειας των Γιεσουρούμ είχε διατελέσει πρώτος πρόεδρος του σωματείου παλαιοπωλών, που είχε ιδρυθεί το 1922. Η εβραϊκή λέξη Γιεσουρούμ σημαίνει «άνθρωπος του Γιαχβέ».

Όσον αφορά το όνομα «Αβησσυνία», κατά την πιθανότερη εκδοχή προέρχεται από τους κατοίκους της περιοχής al-Ḥabaš (περίπου στο σημερινό έδαφος της Αιθιοπίας και Ερυθραίας), επονομαζόμενους Habesha, όνομα που εννοιολογικά αποδίδεται ως "συλλέκτες λιβανιού". Πηγή: el.wikipedia.org

*Ο Πάνος Αυγουστής είναι M.Sc βιβλιοθηκονόμος του Πανεπιστημίου Αθηνών.

www.politikanet.gr