Eλληνικό σινεμά με κλασικές πινελιές

Η ταινία «Στο Σπίτι» προβλήθηκε χθες στο παράλληλο πρόγραμμα ΦΟΡΟΥΜ της Berlinale. Η τρίτη ταινία μεγάλου μήκους του Θανάση Καρανικόλα ξεχωρίζει με την αυστηρή σύνθεση και τη σαφήνεια των εικόνων της.

Η ταινία «Στο Σπίτι» προβλήθηκε χθες στο παράλληλο πρόγραμμα ΦΟΡΟΥΜ της Berlinale. Η τρίτη ταινία μεγάλου μήκους του Θανάση Καρανικόλα ξεχωρίζει με την αυστηρή σύνθεση και τη σαφήνεια των εικόνων της.

Πώς είναι να χάνεις σπίτι και οικογένεια; Αυτό ακριβώς αισθάνεται η Ίρις. Πρόκειται για μια 40χρονη Γεωργιανή, η οποία εργάζεται ως οικιακή βοηθός εδώ και 20 χρόνια σε μια ευκατάστατη ελληνική οικογένεια. Κάποια μέρα την καλεί το αφεντικό της λέγοντάς της: «Ξέρεις πόσο έχουμε δεθεί μαζί σου όλα αυτά τα χρόνια. Αλλά υπάρχει πρόβλημα».

Το πρόβλημα είναι ότι η οικογένεια αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, γι' αυτό σκοπεύει να την απολύσει.

Στα διλήμματα πάντα υπάρχουν επιλογές

Το αιτιολογικό φαίνεται να έχει βάση. Προηγουμένως πουλήθηκε το άλογο της 12χρόνης κόρης και συζητείται επίσης η πώληση του πολυτελέστατου σπιτιού. Μια πρώτη θεώρηση αυτών των σκηνών της ταινίας του Θανάση Καρανικόλα «Στο σπίτι», που προβλήθηκε το βράδυ της Δευτέρας στην Μπερλινάλε, θα μπορούσε να οδηγήσει τον θεατή στο συμπέρασμα ότι για την απόλυση της Ίρις ευθύνεται απλώς η οικονομική κρίση. Στην πραγματικότητα τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Πριν από την απόλυσή της η οικιακή βοηθός διαγνώσθηκε με σκλήρυνση κατά πλάκας. Στη συνέχεια μαθαίνουμε ότι όλα αυτά τα χρόνια που εργαζόταν για την οικογένεια ήταν ανασφάλιστη. Συνεπώς, αν παρέμενε τότε, θα έπρεπε η οικογένεια να αναλάβει την ευθύνη γι΄ αυτήν, για παράδειγμα, το κόστος της ιατρικής περίθαλψης. Μιλώντας με την DW, ο Θανάσης Καρανικόλας διαφωτίζει ορισμένες πτυχές της ταινίας:

«Πιστεύω ότι η οικονομική κρίση στην Ελλάδα φέρνει μαζί της μια μεγαλύτερη κρίση, την κρίση ηθικών αξιών. Έτσι το παρουσιάζω και στην ταινία. Αυτοί άνθρωποι πιθανώς να είχαν δράσει αλλιώς υπό άλλες οικονομικές συνθήκες. Επειδή όμως πιέζονται, αντιδρούν με αυτόν τον τρόπο».

Αλλά αυτή η επιλογή της οικογένειας δεν αποτελεί μονόδρομο. Η στάση που θα τηρήσει η Ίρις δείχνει ότι ακόμη και στις δύσκολες στιγμές είναι προσωπική επιλογή του καθενός αν θα επιτρέψει στις προσωπικές του σχέσεις να διεισδύσουν οι νόμοι της αγοράς. Μετά από 20 χρόνια μαζί με την ελληνική οικογένεια η Ίρις, την οποία υποδύεται μια εξαιρετική Μαρία Καλλιμάνη, αισθάνεται ότι είναι μέλος της. Όχι μόνο προτείνει στους εργοδότες της να συνεχίσει να εργάζεται χωρίς αμοιβή, αλλά παραιτείται και από το αδιαμφισβήτητο δικαίωμα της να ζητήσει δικαστικά αυτά που δικαιούται. Δεν πρόκειται για αφέλεια, λέει ο Θανάσης Καρανικόλας, αλλά για μια συνειδητή επιλογή.

«Αυτή η γυναίκα είναι ένας ριζοσπαστικός χαρακτήρας», λέει. «Γιατί ξέρει τι σημαίνει αυταπάρνηση και αγάπη. Και δεν υπάρχει τίποτα πιο ριζοσπαστικό από την αγάπη».

Δεν είναι κάτι το εξωπραγματικό αυτή τη στάση, τονίζει ο σκηνοθέτης, φέρνοντας το παράδειγμα της βουλγάρας μετανάστριας Κωνσταντίνα Κούνεβα. Όταν ρωτήθηκε σε μια συνέντευξη τι θα ήθελε να γίνει με αυτούς που την έχουν παραμορφώσει, απάντησε ότι αυτοί πάσχουν για την πράξη τους περισσότερο από την ίδια.

Η ταινία θυμίζει Αντονιόνι

Όσο συναρπαστικό και να είναι το περιεχόμενο μιας ταινίας, το ζητούμενο είναι η αισθητική της, ο τρόπος που παρουσιάζει κάτι, τα αισθήματα που προκαλεί στον θεατή. Ο διευθυντής του παράλληλου τμήματος της Μπερλινάλε Κρίστοφ Τερχέχτε κάνει το δικό του σχόλιο:

«Έχει απίστευτες εικόνες. Δύσκολα θα συναντήσεις στο σινεμά μια αυστηρότερη σύνθεσή τους. Μου θυμίζουν τις κλασικές ταινίες του Αντονιόνι, που με τελετουργικό τρόπο προβάλλουν την αρχιτεκτονική. Η ταινία του Καρανικόλα διαθέτει αρκετές σκηνές διαρκείας, που μας επιτρέπουν μια ακριβή ματιά σε λεπτομέρειες. Γι' αυτό δεν χρειάζονται πολλές κουβέντες για να κατανοήσουμε το τι συμβαίνει. Με άλλα λόγια, δεν πρόκειται για φλύαρη ταινία».

H ταινία «Στο σπίτι» είναι το τρίτο φιλμ μεγάλου μήκους του 46χρονου Θανάση Καρανικόλα, που ζει εδώ και 23 χρόνια στη Γερμανία και ο οποίος διδάσκει σκηνοθεσία στην Ανώτατη Σχολή Σινεμά και Τηλεόρασης Κονραντ Βολφ στο Πότσνταμ. Παρότι η ταινία διαδραματίζεται στην Αθήνα, χρηματοδοτήθηκε από κονδύλια του δεύτερου προγράμματος της γερμανικής τηλεόρασης (ZDF).

Πηγή: skai.gr